Opinie | Turken kiezen voor Turkije

De Wereld | BNR

Laten we er maar eerlijk over zijn: we hadden het gewoon mis in de aanloop naar de Turkse verkiezingen. Erdogan zou het niet redden. De aardbeving, de gecrashte economie, de gemuilkorfde media, de neostalinistische klopjacht op elke veronderstelde tegenstander – dat alles zou hem de politieke kop kosten. Ankara en Istanbul, met samen 20 miljoen inwoners, waren de herauten van de ommekeer, want die steden hadden zich tegen hem gekeerd.
Verkiezingen voorspellen en opiniepeilingen duiden is goeddeels wensdenken. Fatsoenlijke democratieën behoren, naar ons model, liberale democratieën te kiezen. Wij in het Westen wilden van Erdogan af, de grote Turkse steden ook. Ergo: exit Erdogan. Alleen, er zijn naast die grote steden nog 65 miljoen Turken in kleine steden en op het platteland, waarvan een aanzienlijke meerderheid dweept met zijn nationalisme. Die meerderheid bracht de oppositie, een onwennige lijstverbinding van zes partijen, een doodklap toe. Ergo: exit oppositie. De Turken kozen niet voor ons model van democratie, maar voor Turkije.
Nu gebeurt er iets interessants. Wij in het Westen zijn zeer bedreven in het herschrijven van ons wensenlijstje aan de hand van een nieuwe werkelijkheid. Dat gaat bijvoorbeeld zo: nu Erdogan zijn buit binnen heeft, onder meer door zijn hetze tegen de Koerden, hoeft hij zich niet meer te verzetten tegen het Zweedse lidmaatschap van de NAVO. Daar was hij tegen omdat er in Zweden veel Koerden wonen die volgens Erdogan op de terroristenlijst horen. Als verkiezingsretoriek ging dat erin als koek, maar de meeste Turken weten nauwelijks waar Zweden ligt, dus de hetze heeft haar werk gedaan. Ergo: Erdogan geeft zijn verzet tegen het Zweedse lidmaatschap op. De Amerikaanse minister Blinken van buitenlandse zaken vloog maandag meteen naar Zweden om het scenario nog eens door te nemen. Komt het allemaal goed? Dat is wat wij elkaar vertellen.
Joe Biden was een de eerste buitenlandse staatshoofden die Erdogan feliciteerden. Hij stelde een ruil voor: toelating van Zweden, in ruil voor F-16’s, waarom Erdogan al jaren vraagt. Gouden kans voor Erdogan om voor het bondgenootschap te kiezen. Ergo: Turkije en de VS vallen elkaar op de komende NAVO-top in juli vreugdevol in de armen. Is het waar? Nee, want Erdogan geeft voor geen prijs zijn goede relatie met Poetin op. CNN had het bij het juiste eind: het buitenlandbeleid van Erdogan gaat helemaal niet veranderen. En wij? Wij gaan gewoon door met wensdenken.

---

Kijk voor alle columns van Bernard Hammelburg op www.bnr.nl/bernardhammelburg

See omnystudio.com/listener for privacy information.