Opinie | Een fijn probleem van 13 miljard

Column Corné van Zeijl | BNR

Apple mag €13 mrd aan de Ierse regering betalen. De hoogste Europese rechter bekrachtigde afgelopen week die belastingnavordering. Apple-ceo Tim Cook noemde het ‘total political crap’. Dat zou ik ook roepen als ik opeens een belastingaanslag van 13 miljard op de deurmat zou vinden. Naast die extra 13 miljard heeft Ierland al jaren een budgetoverschot. Ierland was altijd een land met te veel inwoners en te weinig geld. Nu is het een land met te weinig mensen en te veel geld.

Dat klinkt als een luxeprobleem dat we allemaal wel zouden willen hebben. Hoe zouden wij ook dit soort ‘problemen’ kunnen krijgen?

Als eerste een laag belastingtarief. Die route hebben we in Nederland reeds gevolgd en ik denk dat we als Nederland besloten hebben dat dát niet de juiste weg is. Ierland hanteert een belasting van 12,5%. Het gemiddelde in Europa is 21,3%. Maar ook Ierland zal moeten voldoen aan de Global Minimum Tax Rate van 15%. Het loonde de moeite voor Ierland om een laag belastingtarief in te voeren. Er waren namelijk toch nauwelijks grote bedrijven. De overheidsinkomsten ondervonden dus bijna geen schade van die lage tarieven. Maar op deze manier trok het wel nieuwe bedrijven aan.

Maar er zijn meer redenen waarom buitenlandse (en vooral Amerikaanse) bedrijven zich graag in Ierland willen vestigen. Ten eerste spreekt men er uitermate goed Engels. Logisch, maar Nederlanders beheersen die taal ook prima. Een andere reden die we moeilijk kunnen na-apen, is dat 9,5% van de Amerikanen aangeeft van Ierse afkomst te zijn. Dat schept toch een band. Slechts 0,27% is van Nederlandse afkomst.

Daarnaast heeft Ierland een stabiel politiek systeem. Na de brexit werd dit een uitermate belangrijke factor. Een stabiel politiek systeem zou ik ook wel willen, maar ja dat is aan de kiezers. En natuurlijk moet het land wel onderdeel van de EU zijn, anders heb je geen toegang tot een regio met 450 miljoen inwoners.

Tja, en dan wat te doen met die 13 miljard? Er gaan al plannen op om er leuke dingen mee te doen. Maar dan giet je extra olie op een economie die toch al oververhit is. In de nasleep van de financiële crisis vanaf 2008, klapte de oververhitte Ierse huizenmarkt, met dramatische gevolgen. Ik zou daar dus een beetje voorzichtig mee zijn. Doe ‘een Noorwegen’, zou ik zeggen. Begin nog een staatsfonds (Ierland heeft er al een, à €17 mrd), maar dan een dat belegt in start-ups. Daar heb je wat aan voor de toekomst. En maak het bestendig zodat toekomstige politici niet in deze pot kunnen graaien om alsnog op korte termijn gerichte leuke dingen te doen voor de mensen.

De Ierse lessen geven vooral aan dat je een beetje lief en een beetje betrouwbaar voor bedrijven moet zijn. Net als in een goede relatie. Want zonder bedrijven, geen werk en geen bloeiende economie.

Over de column van Corné van Zeijl

Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via [e-mail]. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.

See omnystudio.com/listener for privacy information.