Meertalig opgroeien met dialect: Limburgs (Seizoen 2, Aflevering 1)

Kletsheads [Nederlandse editie]

Transcript Vriend van de show worden Voor de eerste aflevering van Seizoen 2 van Kletsheads gaan we op pad naar het zuiden van Nederland, naar Limburg. Het Limburgs is een erkende regionale taal van Nederland en in feite een verzamelnaam voor de vele verschillende dialecten die in de provincie worden gesproken. Volgens recentelijk onderzoek spreekt maar liefst 70% van de inwoners thuis dialect, terwijl in het onderwijs Standaardnederlands gebruikt wordt. Er zijn dus heel wat kinderen in Limburg die in feite meertalig opgroeien. Niet met twee talen zoals Nederlands en daarnaast Engels, Pools of Arabisch, maar met Standaardnederlands en dialect. (Als je je afvraagt wat nou het verschil is tussen een taal en een dialect, lees dit artikel. Taalwetenschappelijk gezien is er geen objectief verschil tussen.) In deze aflevering ga ik in gesprek met hoogleraar Leonie Cornips over de taalontwikkeling van deze kinderen en over het gebruik van Limburgs op school. We leren dat kinderen die thuis dialect spreken geen achterstand hebben in hun woordenschat in het Nederlands, en dat ze spelling in het Standaardnederlands en het verschil tussen de- en het-woorden sneller onder de knie hebben dan kinderen die thuis alleen Nederlands horen. Ook hebben we het over het feit dat er steeds minder kinderen zijn die dialect spreken en over het gebruik van dialect op de peuterspeelzaal. Verder spreken we met leerkracht Leonne Logister (begint op 33:00) over het gebruik van dialect op school en onze Kletshead van de week (begint op 23:03) is de 10-jarige Niels uit Landgraaf. Podcastopname in de wei (met een korte ei) Tijdens ons gesprek noemt Leonie de vereniging van taaldocenten in Nederland, Levende Talen, die sinds kort ook een Limburgse sectie heeft. Op hun website vind je allerlei informatie over het gebruik van Limburgs en meertaligheid op school. Een aanrader dus voor dialectsprekende leerkrachten die meer willen doen dialect op school! Wil je meer weten over het gebruik van andere talen op school, luister dan naar Aflevering 6 van het eerste seizoen van Kletsheads. Daar geeft ambulant taalondersteuner Frederike Groothoff allerlei praktische tips en tricks voor leerkrachten. Als je als dialectsprekende ouder je misschien zorgen maakt over het feit dat jouw kind dialect begrijpt maar niet spreekt, is misschien Aflevering 7 van het eerste seizoen van Kletsheads iets voor jou. Daar hoor je meer over hoe je ervoor kunt zorgen dat je kind jouw taal blijft praten. (Ter info: de expert in die aflevering, Erika Hoff, spreekt Engels, maar er komen Nederlandstalige samenvattingen tussendoor.) En als je meer wilt weten over hoe babies de kenmerkende zangerige klank van het Limburgs leren, kijk naar de website van mijn Radboud Universiteit collega, onderzoeker Stefanie Ramachers. Leonie Cornips is bijzonder hoogleraar Taalcultuur in Limburg van de Universiteit Maastricht en onderzoeker Taalvariatie aan het NL-Lab (KNAW) in Amsterdam. Haar onderzoek richt zich op onderwerpen zoals taal en identiteit, vormen van nieuw Nederlands, eentalige en tweetalige taalontwikkeling en sindskort koeientaal (waarvoor ze laatst is genomineerd voor De Klokhuis Wetenschapsprijs, een prijs die uitgereikt wordt aan onderzoek dat het meest interessant en relevant is voor kinderen tussen 9 en 12 jaar). Leonne Logister is leerkracht op OBS de Speurneus in Landgraaf, deel van Movare Onderwijsstichting. Ze spreekt graag dialect, zowel thuis als op school! Met dank aan Jos Feron van Movare voor het regelen van dit gesprek.