15 Iúil 2023 (Tír Eoghain)

Nuacht Mhall

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.

*

Inniu an cúigiú lá déag de mhí Iúil. Is mise Niall Ó Siadhail.

Tá sé maíte ag ginearál de chuid Arm na Rúise gur tugadh bata agus bóthar dó mar gur inis sé an fhírinne do na ceannairí míleata i Moscó. Deir an Maorghinearál Ivan Popov gur thug sé solas ar fhadhbanna lena n-áirítear easpa airtléire agus saighdiúirí a bheith gortaithe nó maraithe in ionsaithe ón Úcráin. Is cosúil gur chuir Popov na teipeanna seo i leith Valery Gerasimov, Ceannaire an Airm, agus Sergei Shoigu, Aire Cosanta na Rúise, gan a n-ainm a úsáid go neamhbhalbh. Bhí an Chreimil ag iarraidh cur in iúl go bhfuil ceannairí ar fad na tíre ina seasamh gualainn ar ghualainn i ndiaidh an mhéid a thit amach leis an eagraíocht Wagner cúpla seachtain ó shin ach is léir go bhfuil siad scoilte ar cheist ráth an chogaidh san Úcráin.

Tá ceardchumann na n-aisteoirí in Hollywood i ndiaidh gníomhaíocht thionsclaíoch a mholadh. Ciallaíonn sé sin go mbeidh aisteoirí agus scríbhneoirí ar stailc ag an am chéanna den chéad uair le níos mó ná seasca bliain anuas. Tá sé ráite ag Sag-Aftra, a bhíonn ag plé le haisteoirí i scannáin, ar an teilifís agus ar an raidió, nach raibh AMPTP – comhghuaillíocht léiritheoirí teilifíse agus raidió - toilteanach a thabhairt maidir le ceisteanna atá ríthábhachtach do bhaill Sag-Aftra. Tá aisteoirí mór le rá ar son na stailce: d’impigh leithéidí Meryl Streep agus Jennifer Lawrence ar cheannairí an cheardchumainn gan géilleadh agus glacadh le drochmhargadh.

Cuirfear tús le Corn an Domhain i bpeil na mban an tseachtain seo chugainn, agus beidh foireann na hÉireann ag imirt sa chomórtas den chéad uair. Bhí na himreoirí Éireannacha chun cluiche traenála a imirt in aghaidh na Colóime Dé hAoine, ach éiríodh as an chluiche i ndiaidh fiche bomaite mar gheall ar cé chomh garbh a bhí imreoirí na foirne eile. Tá bainistíocht na hÉireann airdeallach ar chorpacmhainn na n-imreoirí, go háirithe mar tá grúpa deacair acu sa chomórtas: an Astráil, Ceanada agus an Nigéir. É sin ráite, táthar ag súil go mbeidh a lán tacaithe ag an fhoireann Éireannach i measc an phobail san Astráil.

*

Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.

*

GLUAIS

easpa airtléire - lack of artillery

go neamhbhalbh - openly, explicitly

gníomhaíocht thionsclaíoch - industrial action

cothrom na Féinne - a fair deal

bomaite - minute

corpacmhainn - fitness